- مزایــا و معایــب گروه های کشتیرانی
ADVANTAGES /DISADVANTAGES OF CONFERENCES
مــزایای اتحادیه ای یا تجمع خانوادگی خطوط کاهش رقابت غیراصولی و لجام گسیخته میان خطوط با قبول یک تعرفه واحد است. دبیر یا بازرس اتحادیه سعی می نماید تا از رعایت تعرفه توسط اعضاء اطمینان حاصل کند. در صورت کشف تخلف ازجانب عضوی جریمـه سنگینی بایـد پرداخت گردد. در آمریکا، این نظارت توسط « کمیسیون فدرال امور دریایی » FEDERAL MARITIME COMMISSION یا FMC اعمال میشود. این اداره وظیفه نظارت برحسن اجرای قوانین دریایی آمریکا را برعهده دارد. کلیه تعرفه ها باید نزد این اداره به ثبت برسد و درصورت عدم رعایت آنها مالک کشتی باید جریمه ای که بعضاً به میلیون ها دلار بالغ میشود پرداخت نمایــد.
برای احتــراز یا تقلیل رقابت اعضــاء ممکن است نسبت به موارد زیر توافق نمایند.
الف - تعداد سفــرها
ب - مقدار باری که هر خط می تواند حمل کند
ج - حیطــه فعالیت هر خط
د - تشکیل صندوق واحــد برای جمع آوری کرایه ها
کاهش رقابت موجب میشود که تعرفه های حمل در سطح مطلوبی باقی بماند و سود حاصله را افزایش دهد. معهذا اعضاء می توانند صرفاً به لحاظ نوع و کیفیت و ایجاد حسن رابطه با مشتریان و خدمات و امکانات مشابه با هم رقابت کنند.
1-6-2- محدودیت مالکان کشتی
یک عضو تازه وارد به یک اتحادیه با وجود توان ارائه خدمات خوب ممکن است درآغاز اجازه نیابد از تعداد سفر به تناسب توان خود برخوردار گردد. بعلاوه تخلف از جانب بعضی اعضاء می تواند سبب دلسردی دیگران گردد.
2-6-2- مقایســه
نظام گروهی با برخورداری از سود بیشتر، خدمات منظم و بهتر را با کشتی مجهزتر و با قیمتی پایدار را در اختیار مشتری قرار میدهد. معهذا نظام اتحادیه ای به معنای نرخ های بالاتر، و عدم انعطاف پذیری و جنبه های تشریفاتی نیز می باشد که ممکن است کاهش داد و ستد و مقدار کالای مبادله شده را به دنبال داشته باشد.
3-6-2- بود یا نبود منافع برای بار فرابران
نرخ حمل و نقل بالاتر به منزله سود یا کار مزد بیشتر برای بارفرابراست. از طرف دیگر اتحادیه ها معمولاً حاضر نمی شوند نرخی به صورت FAK (FREIGHT OF ALL LINDS ) یا نرخ همگانی را بپذیرند و یا زحمات بارفرابر برای تلفیق کالا در بارگنج و قبول مسئولیت بابت جمع آوری کرایه حمل محمولات پراکنده را که در یک بارگنج بارمیکند جبران نمایند. بارفرابران دراین مورد معمولاً در مضار و مزایای تعرفه های کشتیرانی با مشتریان خود مشارکت کرده و به توافق میرسند.
بارفرابر (متصدی حمل) باید به شیوه های نرخ گذاری گوناگون اشراف داشته باشند تا بتوانند منافع مشتریان خود را حفظ کند و مانع از آن شود که تخفیف های مطروحه را از دست بدهد. او باید از ترغیب مشتری به ترک قرارداد که متضمن از دست رفتن تخفیف متعلقه است اجتناب نماید. بلکه باید ضمن راهنمایی مشتری خود او را در انتخاب و اتخاذ تصمیم آزاد گذارد. بعضی از اتحادیه‌های کشتیرانی در اروپا قرارداد مخصوصی را با بارفراوان دارند که در صورت پای بندی به آن، بارفرابر از یک تخفیف یا بازگردان 2 تا 5/2 درصدی برخوردار میشود.
7-2- نظام نرخ گذاری RATE SYSTEM
بعضی از شیوه های نرخ گذاری توسط اتحادیه ها به شرح زیراست :
نــرخ دوگـــانــه :
نرخ قراردادی 100 دلار
نرخ غیر قراردادی 110 دلار
ملاحظه میشود که تعرفه دونرخ را نشان میدهد.
1-7-2- تخفیف درجا (فوری) IMMEDIATE REBATE
تعرفه فقط یک نرخ را نشان میدهد ولی مشتریانی که متعهد به قبول تعرفه شده اند از تخفیفی برابر 5/9 درصد به صورت نقدی نسبت به نرخ اتحادیه برخوردار می شوند.
2-7-2- تخفیف معــوق DEFFERED REBATE
به مشتریان یا فرستندگان کالا که هنوز قراردادی با اتحادیه ندارند بعد ازیک دوره آزمایشی 6 ماهه که رعایت نرخ اتحادیه راثابت نموده باشند تخفیفی تعلق می گیرد ولی مبلغ همین تخفیف نیز تا 6 ماه دیگر وبه شرط اثبات قبول نرخ تعرفه در 6 ماه دوم پرداخت میشود. این شیوه به مرور دارد اهمیت و جاذبه خود را از دست میدهد . بیشتر اتحادیه ها که بین امریکا وسایر مناطق رفت وآمد می کنند با مضایق قوانین آمریکا و عدم امکان رعایت نرخ های اتحادیه ای مواجه هستند.
3-7-2- واگذاری محموله = CARGO WAIVER
اگر بازرگان یا فرستنده کالا بتواند ثابت کند که هیچ یک از خطوط اتحادیه در موضعی نیستند که بتواند محموله او را به مقصد مورد نظر حمل کنند و یا اینکه طبق دستور خریدار - وقتی کالا به صورت F.O.B خریداری شده باشد - کالا بایستی توسط یک کشتی متعلق به غیر اعضاء اتحادیه حمل شود، می تواند مجوز حمل توسط کشتی غیر عضو را دریافت و بدون ازدست دادن مزایایی که در اتحادیه دارد ترتیب حمل محموله خود را بدهد.
این مجوز را دولت ها نیز می توانند صادر کنند واین وقتی است که کالا می بایست توسط یک کشتی با پرچم کشور صادر کننده حمل گردد و یا پای واردات دولتی دربین باشد.
4-7-2- افزایش کرایه حمل
بهنگام رونق بازار خطوط کشتیرانی واتحادیه ها سعی می کنند قیمت های خود را افزایش دهند. دراین موقع معمولاً با اعتراض افکار عمومی و متقاضیان حمل مواجه شده و از آنها میخواهند که یک اخطار دو سه ماهه داده شود تا متقاضیان بتوانند قرارداد های فروش خود را تعدیل کنند و از عهده افزایش کرایه برایند.
5-7-2- نرخ های ترغیبی PROMOTIANAL FREIGHT RATES
این نرخی است که بمنظور ترغیب و تشویق متقاضیان حمل برای حمل محمولات غیر سنتی و غیر متعارف ارائه میشود. ممکن است هدف از این چنین نرخی در آوردن محموله از دست یک شرکت غیر عضو اتحادیه باشد و یا در مواقعی نیز به خاطر حرکتی نو برای حمل محموله ای که قبلاً بعلت بالابودن هزینه حمل آن، حمل نمیشده است و قابل عرضه در بازار صادرات نبوده است.
6-7-2- نرخ های ویـــژه SPECIAL RATES
این نرخ حالت ترغیبی ندارد، بلکه نرخی ترجیحی است که بین دوطرف ذیمدخل و ذینفع مورد مذاکره و توافق قرار میگیرد.
7-7-2- صندوق کرایه ها: FREIGHT POOLING
تسهیم بار و منافع و یا ضرر و زیان هاست به نسبت سهمی که برای هر خط از اعضاء کنفرانس در نظر گرفته شده است.
8-7-2- توافق نسبت به کرایه ها RATE AGREEMANT =
برای تقلیل رقابت درمیان اعضاء اتحادیه، بعضی از آنها توافق نموده اند که اعضاء در حد درصدی از کرایه های حمل و برمبنای عملکرد گذشته هرخط آزادی عمل داشته باشند. درصدی (مثلاً 5 درصد) تحت عنوان محدوده عمل به خطی از اعضاء اتحادیه مقداری آزادی عمل میدهد تا ضمن پرهیز از یک جنگ تمام عیار قیمت ها در یک محدوده معین مانور کند.
9-2- خلاصـــه – SUMMARY
اتحادیه های کشتیرانی در حمل ونقل جهانی واقعیتی انکارناپذیرند. بعضی بسیار قوی و قادرند که یک مسیر داد و ستد را در مهارخود بگیرند وبرعکس بعضی دیگر جزنامی وانجمنی دارای قدرت عمل نیستند. خدمات آنها می تواند بین درجاتی از قابل اتکاء بودن تا گمراه کننده و بی نظم در نوسان باشد وانتخاب ازمیان تعداد کثیر آنها مستلزم دقت و مطالعه گسترده است.
10-2- خطوط کشتیرانی غیر اتحادیه ای NON CONFERENCE
کشتیرانی های غیر عضو آنهایی هستند که مستقل از دیگر خطوط فعالیت می کنند : تعرفه و برنامه های تردد، قراردادها و بندرهای موردنظر خود را دارند و توافقی باخط یا خط های دیگری ندارند. بهر حال باید توجه داشت که خط های کشتیرانی غیر عضو، کشتیرانی هستند و کالاهای گوناگونی را بطور منظم بین دویا چند بندر حمل می کنند.
غالباً چنین تصور میشود که این قبیل خطوط قابل اتکاء و یا به قول و قرار خود برای بارگیری کالاهایی که پذیرفته اند یابه آن نوبت داده اند پای بندنبوده و در جابجایی کالا ملاحظات لازم را ندارند. مقدار زیادی از این حرفها تبلیغاتی بیش نیست و پیش می آید که خطوط عضو کنفرانس از این معایب مبری نیستند، بلکه هریک از این دو دسته می توانند کارایی خود را از هرحیث به اثبات رسانیده باشند. در واقع علت عملکرد بد و یا نامطلوب را نباید در اتحادیه یا غیر اتحادیه‌ای بودن بلکه در عملکرد مستقیم و انفرادی یک خط جستجو کرد. و این نکته بسیار مهمی است که یک بارفرابر کارکشته باید بر آن توجه و اشراف داشته باشد.
مقبولیت بارفرابر نزد خطوط غیرعضو بهمان اندازه مهم است که در نزد عضوها، چرا که درصورت عدم قبول نقشی برای بارفرابر درنرخ گذاری خط کشتیرانی سودی برای بارفرابر وجود نخواهد داشت. دراینصورت بارفرابر باید کارمزد خود را برنرخ اعلام شده خط بیافزاید و در نتیجه با اعتراض مشتری و یا فرستنده کالا مواجه گردد. بعضی از این گونه خطوط نظر مساعدی نسبت به بارفرابر ندارند و او را رقیب خود به شما میاورند. در اینصورت بهتر است که بارفرابر محتاط باشد تا اطلاعات مشتریان وی به دست چنین معارض سرسختی نیافتد.